W praktyce oznacza to, że żaden organ w państwie w przypadku wojny nie odpowiada za alarmowanie i ewakuację ludności cywilnej, organizację schronów oraz zaopatrzenia w wodę, żywność lub sprzęt ochronny. Podczas konferencji prasowej posłanki Magdalena Biejat i Wanda Nowicka oraz poseł Adrian Zandberg wezwali do pilnego uchwalenia przepisów, które odbudują system i zagwarantują Polakom minimum bezpieczeństwa w przypadku konfliktu zbrojnego.
Tuż za Polską granicą, 400 kilometrów od Warszawy, w Jaworowie i Lwowie regularnie spadają rosyjskie pociski. Od 3 miesięcy nieustannie docierają do nas obrazy oraz relacje mieszkanek i mieszkańców Ukrainy o alarmach bombowych, dniach i tygodniach spędzonych w schronach. Wydaje nam się, że my także będziemy mieli gdzie się skryć. Niestety tak nie będzie. - mówiła podczas piątkowej konferencji prasowej posłanka partii Razem Magdalena Biejat (Lewica) - Gdyby wojna zdarzyła się na terytorium Polski, cywile, kobiety i dzieci ginęliby tysiącami. Wiceprzewodnicząca Klubu Lewicy wskazywała, że mimo ogromnych wad istniejących dotąd przepisów, przynajmniej od 2018 roku obowiązywały wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju definiujące schrony i ukrycia, określające zadania samorządów w zakresie ich ewidencjonowania oraz wyznaczające niezbyt ambitne, ale konkretne cele - schrony powinny pomieścić 25% ludności. Jest Standardem w krajach zachodnich oraz wśród naszych sąsiadów na Litwie, w Słowacji, Czechach, w Ukrainie schrony są w stanie pomieścić 50-60 a nawet 75% ludności. W Polsce aktualnie niecałe 3%. - Powiedziała Magdalena Biejat.
Obrona ludności jest jednym z fundamentalnych obowiązków państwa. Konstytucja obronę cywilną stawia na równi z obroną granic oraz suwerenności państwa. Niestety od ponad 30 lat system obrony cywilnej ulegał sukcesywnemu rozmontowywaniu. Liczba schronów i ukryć (piwnice, garaże dające podstawową osłonę) wynosi obecnie 39 892. Od niemal 2 dekad poszczególne ekipy rządzące próbują napisać Ustawę o Obronie Cywilnej. Jak dotąd bezskutecznie. W 2013 r. NIK stwierdziła wprost, że ten obszar polityki państwa “istnieje właściwie tylko na papierze” wzywając rządzących do pilnej naprawy sytuacji, uporządkowania i uzupełnienia przepisów oraz egzekwowania tych już istniejących. Niestety, poprawy sytuacji nie było. Przeciwnie. Ustawa z 1967 r., na której opierał się system obrony cywilnej przestała obowiązywać 22 kwietnia 2022 r, a wraz z nią wszystkie rozporządzenia regulujące zadania Szefa Obrony Cywilnej Kraju oraz podległych mu struktur w samorządach. Kilkadziesiąt dokumentów, rozporządzeń, instrukcji i wytycznych o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli wyparowało ot tak. W efekcie Polska ma Siły Zbrojne i jest w stanie bronić swoich granic, ale obrony swoich obywateli się nie podejmuje - powiedział poseł Adrian Zandberg - Obrona cywilna w Polsce jest mitem podobnie jak sieć schronów pod Pałacem Kultury i Nauki, przed którym się znajdujemy.
Posłowie Lewicy podjęli szereg interwencji w sprawie schronów i ukryć oraz systemu obrony cywilnej. Zwróciliśmy się z prośbą o udzielenie informacji do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz zwracamy się o wyjaśnienia do wojewodów. Składamy także wniosek o specjalne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych z udziałem Szefa Obrony Cywilnej Kraju i Ministra Wąsika - mówiła Magdalena Biejat - Chcemy wiedzieć jak doszło do tego, że te przepisy zniknęły z polskiego systemu prawnego. Jakie działania podejmowane były, gdy władze otrzymywały pierwsze sygnały o możliwym wybuchu wojny i jakie podejmowane są obecnie. Posłanka Wanda Nowicka zaprezentowała złożony w Sejmie projekt nowelizacji do Ustawy o Obronie Ojczyzny, która przywraca w polskim prawie infrastrukturę obronną dla ludności cywilnej. Wprowadzenie tej nowelizacji jest potrzebne tu i teraz. Gdy tuż za naszą granicą toczy się wojna nie możemy pozwolić na sytuację, w której nie ma żadnych przepisów regulujących schrony i ukrycia dla ludności cywilnej. - mówiła Posłanka Nowej Lewicy - Od rządu domagamy się jak najszybszego przedstawienia projektu kompleksowej Ustawy o Obronie Ludności Cywilnej.